zondag 30 juli 2017

Kransgras, nieuw voor Deventer

Kransgras (Polypogon viridis)
Op een van mijn zwerftochten vond ik een grassoort die ik niet direct herkende. Alhoewel, ik dacht direct, die heb ik eerder gezien. Het duurde echter even voordat ik aan de blogs van stadsplanten dacht. Op de blog stadsplanten was dit jaar namelijk al 2 maal een artikel verschenen over de soort kransgras (Polypogon viridis). Zoals Jos de Vos in zijn blog mooi beschrijft; "als je er oog voor hebt herken je ze al op afstand". Op zich geldt dat voor heel veel soorten. Wat betreft deze soort betreft klopt dat in ieder geval, als je hem eenmaal herkent is het gemakkelijk.
Kransgras, detail bloeiwijze
Kransgras is een kort blijvend gras, bloeiend in de zomer en voorzien van een mooie, redelijk dicht bloeiende pluim. Eigenlijk heel opvallend zijn vooral de fraaie 'lichtgevende' pluimen. Dat lichtgevende wordt veroorzaakt door de tansparante licht gekleurde en vliezige kafjes.
Kransgras

In Deventer vond ik de soort voor het eerst in de Bergpoortstraat en wat later vooral in het stationsgebied tussen de Noordoostelijke uitgang van het station en de Beestenmarkt in vrijwel iedere zijstraat in grote aantallen zelfs.

Kransgras komt uit Zuid-Europa en werd voorheen ingedeeld bij de struisgrassen (Bron: alienplantspeciesbelgium) wat erg logisch is, het heeft er veel weg van. De soort komt van nature voor op vochtige standplaatsen naast vijvers, beekjes en rivieren, op vochtige verstoorde grond en in verstoorde moerassige gebieden.
Verder interessant te lezen in het artikel, is dat de soort tot halverwege de vorige eeuw vooral als een woladventief werd beschouwd. Dat is de laatste jaren wel anders in Engeland (tip, de interactieve kaart), Vlaanderen en Nederland. De soort verspreid zich namelijk vooral heel snel in stedelijk gebied. Op verspreidingsatlas.nl is verrassend weinig informatie te vinden over deze soort, behalve dan het verspreidingskaartje en de foto's. De kaartjes laten vooral een grotere concentratie zien in het Westen van het land.
Als we de literatuur over nieuwe soorten lezen en de trends van diverse soorten een beetje bijhouden zullen we de komende jaren in Deventer nog veel meer nieuwe soorten ontdekken.

Gerrit Hendriksen

zondag 16 juli 2017

Voetballen in het veld

Rond deze tijd van het jaar zijn ze op veel plekken te zien, grote witte ballen, zo groot als een voet bal, vaak met allerlei gaten erin. Vaak worden ze vernield. Ze zijn groot, zien er niet glibberig uit en dagen uit tot een fixe schop. Tja. Het lot van sommige objecten blijkbaar. Voor de goede verstaander, het zijn Reuzenbovisten (Calvatia gigantea) en kunnen tot 80 cm groot worden. Hieronder een foto van één van de bovisten met een 2 euro munt erop.  Op de wikipedia pagina is o.a. te lezen dat de vruchtlichamen eerst wit, vlezig en stevig zijn zijn en vervolgens verkleuren. Als de ballen gaan rollen worden de sporen verspreid.
De soort is te vinden op zandige of verstoorde klei- en veengrond en op plaatsen waar schapen geweid zijn. Rondom Deventer gebeurd er van alles. De locatie waar deze 25 Reuzenbovisten te zien zijn is een locatie naast een onlangs aangelegd paadje waar wat snoeiafval heeft gelegen. De soort is algemeen en op verschillende plaatsen te zien. Wat ook vaak te zien is zijn de grote gaten, zoals op de foto met de euromunt te zien is. Dit is het werk van wegslakken (Arionidae), u kent ze wel, de rode en zwarte naaktslakken.

De Nederlandse mycologische vereniging heeft in augustus 2009 deze paddenstoel de soort van de maand gemaakt.

Gerrit Hendriksen

zaterdag 1 juli 2017

Een Amerikaan in Deventer

Spoorlijnen en andere 'ruige' hoekjes hebben een grote aantrekkingskracht op mij en met mij vele andere floristen. Waarom? Omdat er nog wel eens wat te vinden is wat 'spontaan' opkomt. Zo ook vandaag, bij mijn tweede bezoek aan het nogal 'ruige' terrein langs het spoor zo ongeveer boven de Veenweg.
Habitus Amerikaanse kruidkers

In eerste instantie dacht ik aan de Steendkruidkers (Lepidium ruderale), maar er klopte iets niet, de zaden waren anders en vooral het blad klopte niet. Bovendien heeft de habitus van Steenkruidkers iets weg van een kandelaar.
De app obsmap geeft, als je hem goed het geconfigureerd alle soorten die in Nederland voorkomen. Ik schrok even van de hoeveelheid kruidkersen van het geslacht Lepidium. Geen flora meegenomen natuurlijk. Later weer terug gegaan om de twijfel tussen Amerikaanse en Dichtbloeiende kruidkers weg te nemen. Het detail van de kroonbladen die langer zijn dan de kelkbladen in combinatie met de ronde hauwtjes is een cruciaal determinatiekenmerk. Bekijk ook deze foto
Bloeiwijze en hauwtjes Amerikaanse kruidkers (foto USGS
Native Bee Inventory and Monitoring Laboratory)
van de 'USGS Native Bee Inventory and Monitoring Laboratory'.
Bloeiwijzen en hauwtjes Amerikaanse kruidkers
Dus de Ameriakaanse kruidkers, Lepidium virginicum, in het Engels 'Virginia pepperweed', 'Virginia Peppergrass' of 'Poor man's pepper' genoemd.
Iets met Virginia is belangrijk hier, het is een Amerikaanse soort die sinds de 18de eeuw is ingeburgerd in heel Europa. Via 'graanverontreiniging' is de soort in Europa terechtgekomen. Spoorlijnen zijn een bekende route die veel planten vanuit de havengebieden naar andere delen meer in het binnen land hebben verspreid.  

Het is een vrij zeldzame soort die voornamelijk in het urbane district te vinden is op open, zonnige en warme, droge, ± voedselrijke, matig stikstofrijke en omgewerkte, matig zure tot iets kalkhoudende zand- en leemgrond en op meestal stenige plaatsen.

Meer informatie over deze soort is o.a. te vinden op verspreidingsatlas.nl.

Gerrit Hendriksen