Sponzen in het bos

Al een aantal jaar fiets ik langs een stukje bos tussen Deventer en Bathmen en altijd staat daar wel een Grote sponszwam in deze tijd van het jaar.

Grote sponszwam (Sparassis crispa)

Ik weet verder niet al te veel van paddenstoelen en de informatie die ik heb die haal ik dan gewoonlijk van internet. Tot mijn verbazing is het merendeel van de zoekresultaten gerelateerd aan eten. Nu ben ik daar ook een groot fan en volgens de literatuur heeft de sponszwam een nootachtige smaak en een zoete geur. Ik heb hem niet geprobeerd overigens. 

De grote sponszwam komt voor op zandgrond in open bossen aan de voet van boomstammen en op stompen van naaldbomen, vooral op grove den. Verder komt ze voor op larix, fijnspar en douglasspar (Bron: dbpedia.org). Dat is overigens ook heel goed te zien aan het verspreidingskaartje op verspreidingsatlas.

Gerrit Hendriksen

Groen kleedje

Kaal breukkruid

Als plantenwerkgroep besteden we regelmatig aandacht aan het stedelijk gebied. Hier is altijd wel wat te vinden, van zeer gewoon tot zeer bijzonder of zelfs nieuw voor de stad. Bijzonder en waar ik zelf altijd blij van wordt zijn de vondsten van Kaal breukkruid, Herniaria glabra. Eigenlijk weet ik niet zo goed waarom ik het zo bijzonder vind, mogelijk omdat het stand houd tussen de stenen waar gewoon verkeer over heen rijd (geen drukke wegen natuurlijk, maar wel in de straatjes in de woonwijken, waar nog klinkers liggen). Mogelijk ook vanwege die opvallende groen gele kleur en de wonderlijke groeipatronen. Op sommige tuinwebsites wordt het ook wel 'Green Carpet' genoemd.

Kaal breukkruid is een redelijk zeldzame plant en is gebonden aan de zandige delen van de rivieren en tevens te vinden in de Urbane delen van Nederland. In het Urbane deel van Nederland is het vooral te vinden tussen de straatklinkers en stoeptegels op matig voedselrijk zand wat 's zomers droog is.
Vooral van dichtbij mooi om naar te kijken, maar daarvoor moet je wel door de knieën en erger, met je neus tegen de tegels.

Kaal breukkruid als Green Carpets

Kaal breukkruid in detail

Ooit stond, voordat het terrein "verbeterd" werd, op het Pothoofd tussen de 'kinderkopjes' massaal breukkruid. Echter als je goed kijkt, dan vind je het in heel veel straten, vooral in de gebieden met wat oudere bestrating. Opvallend genoeg niet of nauwelijks in de nieuwere wijken/nieuwe bestrating. Afwijkend aan deze observatie vormen de parkeerplaatsen tussen het spoor en de Handelskade. Daar zijn soms prachtige exemplaren te vinden op de plekken die niet al te vaak worden gebruikt. Erg mooi om daar deze soort in volle glorie te zien.

Molekuul structuur van herniarine (National Center
for Biotechnology Information. PubChem
Compound Database; CID=10748,
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/10748
(accessed Aug. 7, 2017).)

Een paar feitjes over Breukkruid:

• Natuurlijk bestaat er  ook een Behaard breukkruid (Herniaria hirsuta), toch eens goed kijken
• Anjerachtige (Caryophyllaceae)
• het bevat 7-Methoxycoumarin / 7-O-Methylumbelliferone / Ayapanin / Herniarine / Methyl umbelliferyl ether (zie afbeelding hiernaast) 
• er worden diuretische eigenschappen aan toegekend
• tevens werd het gebruikt bij, jawel breuken

Naaldjes die houden van moeras

Habitus van Naaldwaterbies met Heelblaadjes

Erg graag kom ik bij de Veenoordkolk. Al was het maar om die mooie vergezichten over de IJssel. Oké, die A1 maakt het net wat minder prettig, maar vaak maken de waarnemingen die er te doen zijn een hoop goed.
Laatst was ik er weer eens en toen vroeg ik me af wat die kleine sprietjes met dat grasachtige uiterlijk toch eigenlijk zouden zijn.
Ik op de knieen en zie tot mijn vreugde een aantal bloemen, Dat kan niet missen, een bies. De flora erbij en ik kom uit op Naaldwaterbies. Eigenlijk kan het niet missen, ik geloof niet dat er plantjes zijn met een stengeldiameter van nog minder dan een 0.5 mm dik.

Bloeiwijze Naaldwaterbies

Het meest in het oog vallende 'detail' van deze soort zijn de grote matten die het vormt van heel fijn gras. In de nazomer lijkt het wel of er zakken met graszaad op willekeurige plekken worden uitgestrooid. Naaldwaterbies (Eleocharis acicularis) groeit in moerassen, aan waterkanten en in stromende of stilstaande wateren, vooral op plaatsen waar voedselrijk water in contact komt met voedselarm water (of bij situaties waar het juist andersom is. Naaldwaterbies is redelijk algemeen en is eigenlijk alleen niet in het noordelijke zeekleigebied en in het uiterste zuiden van Zuid-Limburg te vinden (Bron: verspreidingsatlas)

De titel van deze blog is vrije vertaling van de wetenschappelijke naam van Naaldwaterbies, Eleocharis acicularis. Eleocharis komt van het Griekse elos (moeras) en chairo (houden van). Acicularis betekent met naaldjes of naaldvormig. (Bron Wilde-Planten.nl). 

Gerrit Hendriksen