Knappend muur

Gewone zandmuur op een parkeerplaats bij het NS Station Deventer

Knappend muur, vreemde titel voor een blog over flora natuurlijk. Muur slaat hier op een plantje uit de Anjerfamilie, de Caryophyllaceae, te weten Zandmuur, Arenaria. Knappend slaat op het onderscheid tussen de twee soorten die in Nederland voorkomen. Tengere zandmuur en Gewone zandmuur, respectievelijk Arenaria leptoclados en Arenaria serpyllifolia. Waar de verspreiding van Tengere zandmuur onvoldoende bekend is laat het kaartje van Gewone zandmuur weinig ruimte voor discussie, vrijwel overal in Nederland (wat zeldzamer in het noordoosten), waarbij mag worden aangetekend dat het mogelijk is dat een deel van de waarnemingen Tengere zandmuur betreft.

Beiden groeien op ongeveer dezelfde standplaats al is het zo dat Tengere zandmuur een voorkeur heeft voor meer kalkrijke bodems. Er zijn twee verschillen die in het veld redelijk goed te herkennen zijn. Gewone zandmuur is tweeslachtig (mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken in 1 bloem), terwijl Tengere zandmuur eenslachtig is (mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken niet in dezelfde bloem). Echter het kenmerk waaraan deze blog zijn titel te danken heeft is natuurlijk het meest sexy kenmerk en altijd leuk om te demonstreren. Het samendrukken van de zaaddoos gaat gepaard met een knappend geluid. Succes verzekerd bij een excursie.

Gewone zandmuur (te zien is dat de kroonbladen kleiner zijn dan de kelkbladen)

Volgens verspreidingsatlas is er ook nog een derde soort, Gedrongen zandmuur (Arenaria serpyllifolia subsp. lloydii) welke volgens Gorteria 11 (1983) sinds 1949 niet meer in Nederland is vastgesteld.