zaterdag 3 oktober 2020

Prachtige schubsnipvlieg

Ik beschouw mezelf totaal niet als vliegenspecialist. Wil niet zeggen dat ik het niet leuk vind om zogenaamde 'leuke vliegen' te fotograferen omdat ik dan gewoon benieuwd ben wat het is. 

Prachtige schubsnipvlieg (Chrysopilus splendidus)

Een lekkere avond ergens in juli zoals we er dit jaar velen hebben gehad met veel activiteit van insecten. Beetje struinen, camera in de aanslag en hé een leuke vlieg, mooie patronen op achterlijf en vlekjes op de vleugels. Ik had inmiddels al kennis gemaakt met de Gewone schubsnipvlieg, één van de vele snipvliegen die ons land rijk is en dacht ook direct aan deze groep.
Zoals al mijn waarnemingen die valideerbaar zijn werd ook deze geplaatst op waarneming.nl. Hier kwam ook de Gewone schubsnipvlieg als meest waarschijnlijke kandidaat naar voren. Waarnemingen met foto's worden als het kan vrij snel gevalideerd. Een enthousiaste reactie, zoals bij de waarneming is te lezen, van de validator gaf aan dat het om de eerste gevalideerde waarneming van de Prachtige schubsnipvlieg van Nederland was. Blijkens reacties van bevriende natuurliefhebbers die wat meer kennis hebben van insecten was de soort te verwachten in Nederland. Altijd leuk natuurlijk om per ongeluk zo'n foto te maken en zeg nauw zelf, toch best een prachtige vlieg! 

Welriekend of niet?

Het antwoord op die vraag verschilt nogal van persoon tot persoon. Of het welriekend is ... Bepaald niet een goed kenmerk die dan ook in een groep tot discussie kan leiden, wat is nu lekker? Neem de Welriekende ganzevoet (Dysphania ambrosioides), een nieuwe soort voor de Gemeente Deventer. Inderdaad geen Chenopodium zoals de oplettende lezer mogelijk wel heeft gezien, maar de inmiddels opgesplitste Dysphania. Dysphania is de familie van de Beklierde ganzenvoeten. 

Deze soort is onlangs door de plantenwerkgroep op de strandjes van de Veenoordkolk gevonden. Tot voor kort vooral in het zuiden aangetroffen. Door klimaatverandering wordt de soort steeds noorderlijker aangetroffen en sinds 2020 dus ook in Deventer. 

Habitus Welriekende ganzenvoet
Het is altijd bijzonder om een soort tegen te komen die je nog niet kent. Hoe gaat dat dan in zijn werk. als eerste herken je de betreffende plant niet. Ook niet na gedegen alle kenmerken in je opgenomen te hebben. Als dan andere leden van de groep de soort ook niet kennen begint het determineren op basis van de kenmerken. Habitus, bloemen, bladeren en .. in dit geval ook geur. Dat was al snel vrij duidelijk. Behoorlijk geurend.

Bloeiwijze Welriekende ganzenvoet
Die bladeren en bloemen gaven al vrij snel de richting aan van een ganzenvoet. Druifkruid was de eerste gedachte, een soort die wel bekend was, maar nooit gezien. De sleutel erbij en dan is de combinatie van kenmerken en vooral die citroenachtige geur overduidelijk. Welriekende ganzenvoet. Hoewel, welriekend... Daar verschilden de meningen behoorlijk over. Aandachtig ruiken en ja er was wel iets van een citroengeur aanwezig, maar lekker ...

In de Heukels' 24ste editie, verspreidingsatlas en waarneming.nl wordt de soort niet verder uitgesplitst in ondersoorten. In de zojuist uitgekomen natuur.flora wordt de soort wel uitgesplits in ondersoorten en wel op basis van de bezetting met schutbladen:
  • bloeiwijze tot aan de top met schutbladen, D. ambrosioides ssp. ambrosioides
  • bloeiwijze tot de helft met schutbladen, D. ambrosioides ssp. anthelmintica
Op basis van dat onderscheid mag je dan concluderen dat het de ondersoort ambrosioides betreft. Dit jaar overigens niet verder noordelijk gevonden dan Deventer, wat dan weer een bijzonder weetje is. 

Gerrit